روستای مند پایین شهرستان دلگان

شهرستان دلگان در جنوب غربی استان سیستان و بلوچستان است که از شمال و شرق به شهرستان ایرانشهر از جنوب به شهرستان نیکشهر و از غرب به شهرستان رودبار استان کرمان منتهی میگردد.مساحت این شهرستان 11780 کیلومتر مربع و شامل  5 دهستان(دلگان،هودیان،جلگه چاه هاشم،گنبد علوی،چاه علی)می باشد.مردم ساکن در منطقه اغلب بلوچ هستند و با گویش بلوچی(دلگانی)صحبت می کنند.

مسافت دلگان تا تهران مسیر(دلگان، ایرانشهر، تهران)  1725 کیلومتر مسیر(دلگان،جیرفت،تهران) 1500 کیلومتر می باشد.

این شهرستان دارای سلسله کوه های بزمان می باشد که به دهستان هودیان منتهی میگردد واز دهستان هودیان به سلسله جبال بارز متصل می باشد.

حوزه آبریز شهرستان از سمت شمال از کوه های بزمان(زنده)و هودیان تا منطقه کاشک و گرم شور بسمت مرکز شهرستان منتهی به منطقه جازموریان جاری می باشند،از سمت جنوب از کوه های فنوج و روستای اسفند و رمشک به سمت مرکز بخش جلگه چاه هاشم و بخش مرکزی سرازیر می باشند  و به جازموریان منتهی می گردد.از سمت شرق رودخانه بمپور که بطرف جازموریان جاری است،از سمت غرب نیز رودخانه هلیل رود کرمان به سمت جازموریان جاری است.

 مهمترین محصولات کشاورزی دلگان عبارتند از:گندم،جو،انواع نخیلات،حنا،چای ترش(مکه ای)،کنجد ،کلزا ،گلرنگ،باقلا، یونجه،ذرت(علوفه ای و دانه ای)،خرما و همچنین از جمله مرکبات سبزی و صیفی جاتی که در این شهرستان کشت می شود می توان به لیمو،پرتغال،نارنگی،لیمو شیرین،گریپ فروت،هندوانه،خربزه،خیار،گوجه،بادمجان،فلفل،پیاز،سیب زمینی اشاره نمود.

پیشینه تاریخی شهرستان دلگان                                                   پیشینه تاریخی شهرستان به زمان حکومت رندان بر منطقه باز میگردد.وجود قنوات و کاریزهای موجود و قبرستان قدیمی که در 5 کیلومتری مرکز شهرستان قرار دارد دال بر وجود اجتماع در زمان های قدیم در این منطقه می باشد.همچنین وجود قبرستان قدیمی گزشاهان و تمپ های پنگ،سه پایه زیارت،روباهی،ریگ سیستانی روستای چاه محمد(چاه شور)و مرکز شهرستان از آثار تاریخی بشمار می آیند.         

اقوام و آداب رسوم در شهرستان دلگان
استفاده از  ساز و دهل و چاپ محلی در مراسمات،اعیاد،عروسی در گذشته و حال نیز از دیگر آداب و رسوم این منطقه است.

خوراک در شهرستان دلگان
از انواع خوراکی های بومی می توان به آبگوشت محلی(اناردانه ای)،کباب(تنورچه)،گوشت خشک شده( تباهگ)،کشک محلی(شیلانچ)،دوغ،شیر،پیازداغ،چنگال محلی،حلوای روغنی، دوغ با گوشت گوسفند،پشک،نان روغن جوش،نان لواش،نان تیموش،نان چاری،نان تنوری محلی اشاره نمود.